Sir Winston Churchill zou zich omdraaien in zijn graf. Als de Battle of Britain een hoogtepunt was in opofferingsgezindheid van zo weinigen voor de toekomst van zo velen in het Verenigd Koninkrijk en daarbuiten, dan is de Brexit daar het tegenbeeld van. Nooit heeft het disfunctioneren van zo weinigen, de toekomst van zo velen op het spel gezet. Deze aflevering van de Brexit-monitor kijkt terug, stelt vast en kijkt (met gepaste schroom gezien de onvoorspelbaarheid der dingen) vooruit.
Wat er afgelopen maandag in Utrecht ook gebeurd is -schietincident, aanslag of terroristische daad-, met de reactiesnelheid en inzet van terreureenheden en andere (hulp)diensten was er voor het ongeoefende oog weinig mis. Desondanks zullen er ongetwijfeld fouten zijn gemaakt waarvan geleerd kan en moet worden. Vanochtend vroeg (dinsdag 19/3) kwam er al heel wat ongevraagd advies bij Mark Rutte en zijn medebestuurders binnen. Dit artikel geeft de media in overweging ook eens ernstig naar hun eigen reflexen en handelen te kijken.
Foto: ANP
Hoeveel mensen in Nederland weten waarvoor ze op 20 maart gaan stemmen? Het stembiljet geeft aan dat het voor de Provinciale Staten is, maar heel Den Haag is bezig met de vraag wat deze verkiezing doet met de samenstelling van de Eerste Kamer en de positie van het derde kabinet Rutte. Intussen is een staatscommissie bezig geweest om te onderzoeken hoe de betrokkenheid met de burger bij de politiek naar een hoger plan kan worden gebracht. Haar rapport (384 pagina’s dik) gaat politieke taboes uit de weg en zal daarom niets oplossen. In dit artikel beargumenteer ik dat de Eerste Kamer een groter obstakel voor onze democratie is dan op het eerste gezicht lijkt. Bovendien laat ik zien dat we heel goed zonder kunnen én de betrokkenheid van de burger bij de democratie naar een hoger plan kunnen brengen.
Parliament Square, London - 15 januari 2019 (Irish News/Picture by Kirsty O’Connor/PA)
De 15de januari 2019 zou de geschiedenis ingaan als de dag dat het Verenigd Koninkrijk een historische beslissing nam over haar relatie met de Europese Unie …. ware het niet dat alles in dit dossier altijd anders uitpakt dan verwacht, terwijl er eigenlijk niets is veranderd. May zit er nog, de Brexit-deal is nog geenszins dood en de Britten blijven hopeloos verdeeld. In deze tussentijdse Brexit-update probeer ik de huidige situatie te duiden en doe ik enkele voorspellingen.
Protest of opstand? (Bron: AFP)
De gele hesjes-beweging heeft inmiddels de aandacht van de Franse regering en zal regeringen in menige Europese hoofdstad aan het denken hebben gezet. Met de verkiezingen voor het Europese parlement in het vooruitzicht, zal goed nagedacht moeten worden hoe de middenklasse te bevrijden van haar angst voor hogere prijzen, belastingen en slechtere voorzieningen en daarmee uit de klauwen te houden van partijen buiten het politieke midden die deze angsten met liefde voeden en exploiteren. Dit artikel verkent oorzaken, onderzoekt angsten en reflecteert op mogelijke gevolgen en oplossingen.
Is er nu wel of geen voortgang geboekt in de Brexit-onderhandelingen de afgelopen week? De berichten zijn vaag en de details dun. Is dit rook en waar is dan het vuur? Het weinige wat er naar buiten komt na een tijd van relatieve stilte (‘the tunnel’ zoals de Britten dit noemen) suggereert dat vooruitgang is geboekt over de Ierse grenskwestie en financiële diensten. Hoewel de Brexit volgens mij nog steeds een belachelijk idee is, is een deal beter dan geen deal. In dit artikel geef ik aan de hand van een vergelijking tussen Ierland en het Verenigd Koninkrijk aan waarom. Ook zijn de uitkomsten van het 2dekwartaal 2018 van de Brexit-monitor binnen.
Voor de vierde keer breng ik in kaart hoe de opbrengsten van overheidshandelen voor burgers zich verhouden tot de lasten daarvan. Het geeft een verrassend inzicht in de resultaten van de gemaakte keuzes. In deze editie van de General Government Performance Index kijk ik ook hoe deze prestaties zich vertalen in politiek draagvlak voor het gevoerde beleid.
Bron: ECN
Dit jaar zal duidelijk moeten worden of er een door de Nederlandse politiek breed gedragen Klimaatakkoord tot stand komt. De ambitie is er en de voortekenen zijn gunstig, maar er moet nog een hoop gerekend en ingevuld worden voor het daadwerkelijk zover is. In dit artikel doe ik een poging de complexiteit van de energietransitie te ontwarren en in kaart te brengen wat wel en wat juist niet gedaan moet worden om het voor deze noodzakelijke omschakeling vereiste draagvlak te verkrijgen.
Adam Zylgis (www.adamzyglis.com)
Wat moet je doen als keer op keer blijkt dat een organisatie wegkijkt als zij een faciliterende rol speelt bij handelingen die de levens van jonge mensen ingrijpend beïnvloedt? Nee, dit gaat niet over Facebook, maar over de katholieke kerk. Wordt het niet tijd dat de organisatie die decennialang willens en wetens heeft weggekeken bij misbruik en daders beschermd heeft en onderzoeken tegengewerkt, aangesproken wordt op haar handelen en nalaten in dezen? Dit artikel onderzoekt of daar juridisch mogelijkheden toe zijn.
Het bestuurlijk hart van Groot-Brittannië zit in de lappenmand: iconich beeld post-Brexit?
Als de afgelopen maanden al zwaar drukten op Theresa May, dan is zeker dat het de komende maanden niet makkelijker wordt. May moet, om tegemoet te komen aan het door het parlement zwaarbevochten recht op inspraak over de uitkomst van de Brexit, in oktober ‘haar’ deal met de EU hebben gesloten als ze niet het risico wil lopen op B(rexit)-day 29 maart 2019 met lege handen te komen te staan. Op basis van de huidige uitgangspunten gaat dat niet lukken. Is er een plan B?
Het nieuwe NAVO hoofdkwartier in Brussel (bron: dpa)
De NAVO is een van de grootste supranationale organisaties ter wereld die vooral in de 20ste eeuw meer dan eens haar bestaansrecht heeft bewezen. Gezamenlijke kracht is macht en dat moet vooral zo blijven. De laatste tijd lijkt het vooral om (meer) geld te gaan en minder om de vraag hoe we ons wapenen tegen de nieuwe gevaren die onze vrijheid en veiligheid bedreigen. In dit artikel pleit ik na een rondgang langs doelstelling, feiten en prestaties van de NAVO voor een krachtige heroriëntatie op doel en effectiviteit van de organisatie.
De zogenaamde liberale (vrije) wereldorde ligt onder vuur. Eigenbelang prevaleert in de relatie tussen trouwe bondgenoten. Vrienden worden verbaal bij het oud vuil gezet en dictators op een voetstuk geplaatst. Verwarrend is het allemaal wel. Wie houdt het hoofd koel? Er ligt juist nu een belangrijke uitdaging voor Europa om, uit welbegrepen eigenbelang, haar plek op het wereldtoneel op te eisen, zich van haar interne tegenstellingen en problemen te ontdoen en een baken van stabiliteit en rechtszekerheid te worden in een wereld die steeds gekker lijkt te worden.
Het is geen nieuws dat commerciële belangen het steeds vaker afleggen tegen de (privacy)rechten van gebruikers van sociale media. Het is nog zorgelijker als hiermee ook het functioneren van de democratie in het geding komt. In dit artikel zoek ik dit uit en neem ik stelling voor het aanspreken van de socialemedianetwerken op hun verantwoordelijkheid voor het bewaken van onze democratie.
Baudet verwijt Ollongren de democratie te hebben vermoord (Elsevier Weekblad/ANP)
Gelijktijdig met de gemeenteraadsverkiezingen vindt op 21 maart een referendum plaats over de vraag of de bevoegdheden die de Nederlandse inlichtingen- en veiligheidsdiensten gekregen hebben niet een te grote inbreuk vormen op onze privacy. Een complexe vraag, waar straks een ja- of een nee-antwoord op gegeven moet worden. In dit artikel leg ik uit waarom ik vóór deze wet zal stemmen en hoe lastig het straks zal zijn een nee-stem te duiden.
Theresa May leaving Downing Street following her statement on the election result (New Statesman/GETTY IMAGES)
Iedere drie maanden maak ik op deze plaats de balans op in het Brexit-dossier. Telkens verwacht ik dat de Britse eerste minister Theresa May door haar politieke achterban in het Lagerhuis naar huis gestuurd wordt. Iedere keer weet ze de dans te ontspringen. Ondanks haar zwakke leiderschap, besluiteloosheid en slechte politieke intuïtie, blijken haar tegenstanders zo verdeeld te zijn dat zij nog even mag blijven zitten. De vraag is: hoe lang nog? Er is nogal wat aan de hand en in deze editie van de Brexit-monitor probeer ik daar op hoofdlijnen wat overzicht in te brengen.
Democratie in Amerika: demonstreren in Charlottesville ter verdediging van 'blanke' rechten (Foto: Chip Somodevilla/Getty Images)
Trump heeft zijn presidentschap opgehangen aan zijn belofte Amerika weer groots te maken. Partijen zijn verdeeld over de vraag of hij daar enige voortgang mee boekt. Naast de belofte van de ‘American Dream’ was de grootsheid van de Verenigde Staten ooit ook voor een belangrijk deel gebaseerd op de democratische principes waar het land zich vooral sinds de Tweede Wereldoorlog op voorstond. Hoe is het daarmee eigenlijk feitelijk gesteld en welke invloed heeft het handelen en nalaten van Trump daar sinds zijn verkiezing op? Binnenkort zullen we het zeker weten als de editie van de EIU Democracy Index over 2017 uitkomt. In dit artikel probeer ik daar alvast een voorschot op te nemen.
De meest recente versie van mijn jaarlijkse General Government Performance Index (GGPI 2017) laat zien dat de meeste landen in de zuidelijke EU-regio steeds verder gebukt gaan onder een alleen maar toenemende financieringslast en dat overheden steeds minder in staat zijn voor burgers relevante prestaties te leveren. Dit is zorgelijk en tast EU-verbanden aan en ondermijnt de cohesie tussen landen en burgers. Dit artikel poogt de vinger op de zere plek te leggen en oorzaak en gevolg in kaart te brengen.
Zijn Michel Barnier en David Davies na vijf Brexit-gespreksronden uitgepraat? - Foto: La Voz de Galicia (Emmanuel Dunard/AFP)
De Brexit-countdown teller is op 29 maart jl. gaan tikken en zal eind maart 2019 resulteren in het vertrek van het Verenigd Koninkrijk (VK) uit de EU. Tussen deze twee datums moet nog een hoop gebeuren, wil dat vertrek niet een verwoestend spoor van onduidelijkheden, frustraties, beschadigde relaties, handelsbarrières, onbetaalde rekeningen en dergelijke achterlaten. Deze editie van de Brexit-monitor gaat uitgebreid in op de toenemende druk die dit proces van alle kanten zet op de Britse regering en hoe lastig het voor haar is zich hiertegen te verweren.
De staatscommissie parlementair stelsel heeft deze week de thema’s benoemd die zij bij haar discussie over de hervorming van het Nederlandse politieke systeem aan de orde wil stellen en waarover ze input zoekt van burgers en deskundigen. Zoals uit een aantal eerdere artikelen van mijn hand blijkt, ligt dit onderwerp mij na aan het hart. Met dit artikel ga ik graag in op de 'uitnodiging' van de commissie te participeren in de dialoog door een bijdrage te leveren aan de discussie over de afstand die zou bestaan tussen ‘de burger’ en ‘de politiek’. Tevens doe ik een tweetal suggesties voor aanpassingen in ‘het systeem’ die beogen het begrip tussen wat politiek mogelijk is en wat ‘de burger’ wenst, te vergroten en de afstand tussen deze actoren te verkleinen.
Poster bij een Russische marinebasis in Tartus, Syrië met de tekst: "Het is tijd voor mannelijkheid en echte mannen"
Jaarlijks geven alle landen ter wereld het equivalent van het gezamenlijke bruto binnenlandse product van de 122 armste landen ter wereld, ofwel bijna $1.686 miljard uit aan het instandhouden en verbeteren van hun militaire macht. De Verenigde Staten zijn de grootste wapenexporteurs ter wereld met een marktaandeel dat zich beweegt rond de 30%. Inmiddels komt rond de 60% daarvan terecht in landen waar men het minder nauw neemt met de mensenrechten. Dit loopt regelmatig niet goed af, en het is niet overdreven te zeggen dat een aantal van de grootste brandhaarden die de wereld de afgelopen jaren teistert, mede terug te voeren is op ongelukkig en/of opportunistisch beleid van deze grootmacht. Dit neemt niet weg dat er meer partijen zijn die hierin een belangrijk aandeel hebben. In dit tweede deel van mijn drieluik over de internationale wapenhandel, focus ik me op Rusland en China.